Hoe is een vloer opgebouwd?

Wanneer je een vloer legt, is het belangrijk om te weten wat eronder ligt. Bij verbouwingen kom je het in bijgebouwen wel nog eens tegen, maar de tijd dat we vloertegels rechtstreeks in het zand of in de zavel legden ligt al een tijdje achter ons. Tegenwoordig bestaat een vloeropbouw uit heel wat verschillende lagen, we overlopen de verschillende lagen.

Vloeropbouw

Funderingen

Funderingen zijn op het eerste gezicht misschien niet helemaal een onderdeel van de vloeropbouw. Ze worden echter vaak samen met de vloerplaat gegoten. Het meest voorkomende type funderingen zijn strookfunderingen. Hiervoor graaf je sleuven van ongeveer 1 m diep. Als de sleuven zijn gegraven, stort je een bodem van 7 cm aan steenslag of betonpuin.

Daarop komen in de wapeningskorven terecht. De korven moeten stabiel staan en mogen niet in de ondergrond zakken als er veel druk op komt te staan. Tussen de funderingen worden eventueel ook rioleringsbuizen gelegd. De sleuven die hiervoor gemaakt zijn, worden opgevuld met aarde of steenslag. 

MEER WETEN:
> Hoe funderingen leggen

Vloerplaat

De vloerplaat vormt de stevige basislaag van een woning. Het is een betonplaat van een goeie 10 cm dik, met daarin ijzeren wapeningsnetten ter versteviging. In de praktijk komt eerst nog een vochtfolie die opstijgend vocht zal tegenhouden, zo gaan de wapeningsnetten niet corroderen. 

Als alle voorbereidingen gebeurd zijn, wordt het beton gestort voor zowel de funderingen als de betonnen vloerplaat. Nadat het beton is gestort, wordt het aangetrild zodat de luchtbellen eruit zijn. Dat verdicht het beton en maakt het dus sterker. De gladgestreken plaat kan vervolgens beginnen drogen. Beton verkrijgt zijn druksterkte na 28 dagen.

Bij een renovatie zorg je ervoor dat het beton niet tegen de oude fundering aan ligt, maar zwevend wordt gelegd. Daarom voorzie je aan de randen wat randisolatie. Een gegoten betonplaat heeft tot 30 dagen nodig om te drogen.

MEER WETEN:
> Hoe een betonplaat gieten 

Nutsleidingen

Op de betonplaat komen meestal eerst de leidingen voor de aan- en afvoer van water, elektriciteit en andere kabels. Begin daarbij altijd met de afvoer van het water, deze leidingen zijn immers groot en niet flexibel. Ze moeten ook een bepaalde hellingsgraad hebben om een vlotte afstroming te garanderen. Elektriciteitskabels houd je voor het laatst, omdat je die nog gemakkelijk overal over kan plaatsen. 

MEER WETEN:
> Hoe je sanitair leggen: aanvoer en afvoer
> Hoe zelf elektriciteit plaatsen

Vloerisolatie

De vloerisolatie voegt nog 10 à 15 cm toe. Isoleren kan met drukvaste, stevige isolatieplaten, purschuim of een isolerende chape/ EPS- of XPS-platen zijn drukvast en kunnen veel gewicht aan. Je moet wel nog een uitvullaag gieten om de leidingen te bedekken. Na die laag plaats je de isolatieplaten. Alle kleine hoekjes vul je op.

Bij gespoten PUR is een uitvulchape niet nodig. Pur spuiten vult immers de ruimte rond de leidingen vanzelf uit. Het voordeel van gespoten pur is dat je vloeropbouw dunner is. Er is ook minder kans op koudebruggen. De isolatie wordt nog vlak geschuurd, zodat er een goede basis is voor de chapelaag.

Bij een isolerende chape is isolatie onder de chapelaag geen vereiste. Doordat het isolatiemateriaal in de chape zelf zit verwerkt, is het interessant voor renovatieprojecten waarbij een dunne vloeropbouw gewenst is. De combinatie van een traditionele chape met isolatieplaten zal over het algemeen wel beter isoleren.

MEER WETEN:
> Hoe je vloer isoleren

Vloerverwarming

Heb je vloerverwarming gekozen, dan plaats je die uiteraard bovenop de isolatielaag. Er zijn ruwweg twee methodes. Het vaakst komt de zogenaamde natte methode voor, daarmee wordt bedoeld dat de buizen op de isolatielaag worden gelegd. Daarbij plaats je eerst een roosterfolie en daarop maak je dan de verwarmingsbuizen in slakkenhuispatroon vast. De chape wordt rechtstreeks op de buizen gegoten.

Bij een droog systeem daarentegen ligt de vloerverwarming verzonken in de isolatieplaten. Daarvoor is dan in de platen zelf reeds een uitsparing gemaakt. Bovenop die constructie komt dan een metalen plaat die de warmteverdeling bewerkstelligt. Daarop komt de chapelaag terecht.

MEER WETEN:
> Hoe vloerverwarming plaatsen

Chape

Heb je de isolatie en eventuele vloerverwarming geplaatst, dan kan je beginnen met de dekvloer. Chape is een mengsel van zand en cement. Daarin wordt nog een wapening gelegd, bestaande uit netten of vezels met dezelfde eigenschappen als zo’n net – namelijk het voorkomen van scheuren in de vloer.

In deze fase houd je rekening met de dikte van de afwerking. Bij de dorpels moet er nog genoeg plaats over zijn voor de vloerafwerking. Zorg dus dat je weet wat je wil leggen voor de chape wordt geplaatst.

MEER WETEN:
> Hoe chape leggen

Vloerafwering

Ligt je dekvloer er, dan kan je een vloerafwerking naar keuze plaatsen. Daarvoor zijn er heel wat keuzemogelijkheden, van natuurlijke producten als hout of natuursteen tot laminaat of LVT.

Je mag normaal gezien slechts beginnen met vloeren als de chape volledig is uitgehard en als de vloerverwarming is opgestart, als je die hebt natuurlijk.

MEER WETEN:
> Hoe je vloer afwerken

 

Aandachtspunten bij renovatie

Egaliseren

Voor vloerafwerkingen heb je een vlakke ondergrond nodig. Bij een nieuwe chape is dat geen probleem. Bij renovaties, waar je waarschijnlijk eerst moet uitbreken, is dat lang niet altijd zo. Er mogen geen oneffenheden van meer dan 3 mm zijn. Is dat wel zo? Dan moet de vloer eerst geëgaliseerd worden. Dat kan met egalisatiemortels.

De maximale dikte van de egalisatielaag variëert, afhankelijk van de mortelsamenstelling, van 0,5 mm tot 30 mm. Merk je dat er putten in de ondervloer voorkomen die een grotere diepte hebben, dan moeten die eerst worden uitgevlakt. Dat kan bijvoorbeeld met een chapemix.

MEER WETEN:
> Hoe je vloer egaliseren

Wat met een oude vloer op zavel?

Een vloer op zavel is een traditionele vloeropbouw waarbij de vloerstenen of tegels rechtstreeks op een laag zavel (een mengsel van zand en leem) worden geplaatst. Deze constructie werd vroeger vaak gebruikt omdat ze eenvoudig, goedkoop en snel te plaatsen was. Na vele jaren kan zo’n vloer echter instabiel worden: de zavel kan verzakken, vocht kan in de ondergrond trekken en de vloer kan koudebruggen of ongelijkheden vertonen. Renovatie is dan nodig om vochtproblemen, scheuren of warmteverlies te verhelpen en om de vloer opnieuw stabiel en comfortabel te maken.

Zavelvloer renoveren

Wanneer je zo’n vloer renoveert, begin je met het volledig uitbreken van de bestaande vloer en het verwijderen van de zavel tot je een stabiele ondergrond bereikt.

Daarna wordt de opbouw herstart in lagen: eerst een egalisatie- of stabilisatielaag van beton, gevolgd door een vochtscherm (bijvoorbeeld een folie of bitumenlaag) om opstijgend vocht te voorkomen. Vervolgens kan je isolatie aanbrengen - bij renovaties vaak een gespoten variant, isolatieplaten of een isolerende chape. Hierop komt een gewapende chape die zorgt voor stevigheid en een perfect vlak oppervlak, waarna je de nieuwe vloerafwerking plaatst. Door deze moderne vloeropbouw bekom je een duurzamere, warmere en beter geïsoleerde vloer dan de oorspronkelijke vloer op zavel.